Mộc qua: Công dụng, tác dụng, cách dùng

Mộc Qua là quả của cây gì, có công dụng, tác dụng chữa bệnh không là câu hỏi của nhiều người. Bài viết sau giúp giải đáp thắc mắc này.

Mộc qua có tên khoa học là Fructus Chaenomelis lagenariae

Nguồn gốc:

Dược liệu là quả chín, bổ dọc phơi khô của cây Mộc qua (Chaenomeles lagenaria (Loisel.) Koidz.), họ Hoa hồng (Rosaceae).

Thành phần hoá học chính:

Saponin (2%), flavonoid, acid hữu cơ, tanin.

Công dụng:

Chữa đau nhức khớp, chân tay co quắp, cước khí.

Cách dùng, liều lượng:

Ngày dùng 6-12g, dạng thuốc sắc, thường dùng phối hợp với các vị thuốc khác.

Theo Đông y, mộc qua vị chuachát (sáp), tính hơi ôn. Vào các kinh: tỳ, vị, can, phế. Có công năng thư canhòa vị, khu phong trừ thấp, thư cân hoạt lạc tiêu thực chỉ thống. Dùng cho cáctrường hợp phong thấp đau sưng khớp, phù chân, đau do bệnh thoái hóa cột sốngthắt lưng, rối loạn tiêu hóa tiêu chảy. Liều dùng cách dùng: tươi 50 – 100g, khô6 – 20g; dưới dạng nấu sắc, ngâm ướp.

Một số cách dùng mộc qua làm thuốc

Trừ thấp giảm đau: Mộc qua 63g, ngũ gia bì 63g, uy linh tiên 20g. Tất cả nghiền thành bột. Uống 12g, chiêubằng nước và rượu thay đổi. Trị các chứng bệnh tê thấp, cước khí, bắp chân sưngphù to, nặng, tê bại, mềm nhũn, mất sức, đái ít, rêu lưỡi nhờn trắng, mạch nhuhoãn; ngoài ra còn trị thương tích do ngã, đòn đánh, đối với chân đau nhức cóhiệu quả tốt.

Rượu mộc qua: Mộc qua 120g,xuyên khung 40g, ngưu tất 40g, đương quy 40g, thiên ma 40g, ngũ gia bì 40g,hồng hoa 40g, tục đoạn 40g, bạch gia căn 40g, ngọc trúc 40g, tần giao 20g,phòng phong 20g, tang chi 16g. Các vị tán bột thô, ngâm với 15 lít rượu trắng;sau 1 tuần khuấy đảo 1 lần. Sau 1 tháng lọc và ép bã lấy rượu; cho thêm 1.300gđường phèn, khuấy cho tan. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 20 – 40g. Trừ thấp, tánhàn, đuổi phong, giảm đau. Chữa phong tê thấp, tay chân co quắp, đau nhức, mắtméo xệch. Phụ nữ có thai không được dùng.

Rượu mộc qua tang chi: Mộcqua 30g, tang chi 50g. Nghiền vụn, ngâm trong 500ml rượu khoảng 30 ngày. Mỗilần uống 1 chén nhỏ. Dùng cho các trường hợp đau nhức cơ khớp, đau mỏi toànthân do các yếu tố phong hàn thấp.

Giãn gân chỉ kinh (khỏi corút):

– Mộc qua 20g, ngô thù 8g,hồi hương 8g, gừng tươi 8g, tía tô 8g.Sắc uống. Trị viêm dạ dày, viêm ruột cấp tính, nôn mửa, tiêu chảy, co thắt cơruột gây nôn.

– Mộc qua 12g, gừng tươi 9g,ý dĩ 30g. Sắc uống. Dùng cho các trường hợp nôn thổ tiêu chảy, đau bụng, rốiloạn tiêu hóa.

Một số món ăn – bài thuốc có mộc qua

Cháo mộc qua: Mộc qua 20g,gạo 50g. Nấu mộc qua với 200ml nước còn 100ml, cho gạo và thêm 300ml nước nấuthành cháo loãng, thêm đường trắng lượng vừa ăn. Ăn nóng, ngày 2 – 3 lần. Dùngcho các trường hợp bị tiêu chảy do nắng nóng ẩm thấp, co giật tay chân phùchân, các chứng phong hàn thấp tý.

Lươn hầm mộc qua: Mộc qua12g, lươn 200g, rau bí ngô 50g; hành, gừng tươi và gia vị thích hợp. Lươn làmsạch cắt đoạn, mộc qua và rau bí dùng vải xô gói lại, thêm gừng hành tươi; hầmchín, cho gia vị vừa ăn, ăn khi nóng. Ngày 1 lần. Đợt dùng 5 – 7 ngày. Dùng chocác trường hợp chảy mủ tai, đầy bụng, tiêu chảy.